Zdrowotne właściwości tłuszczów
Jeszcze do niedawna osoby będące na diecie musiały unikać produktów bogatych w tłuszcze, ponieważ powszechnie przyjęło się, że tyjemy właśnie od nadmiaru tłuszczu. Choć eliminacja tego składnika może powodować wyraźny spadek wagi, to jednak prowadzi też do zmęczenia, problemów hormonalnych i niedoborów witamin, które rozpuszczają się w tłuszczach. Jakie tłuszcze są zdrowe i dlaczego tłuszcz jest nam potrzebny?
Rola tłuszczów w organizmie człowieka
Tłuszcze, nazywane inaczej lipidami są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Dzielą się na nasycone i nienasycone oraz mogą występować w wielu różnych produktach pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Produkty bogate w tłuszcze to na przykład orzechy włoskie, awokado, siemię lniane, smalec i masło.
Właściwości tłuszczu to również wspomaganie pracy układu nerwowego i krwionośnego, obniżając poziom cholesterolu oraz chroniąc narządy przed uszkodzeniem. Czy wiesz, jakie są funkcje tłuszczów w organizmie?
- Są nośnikiem dla innych składników, np. witamin A, D, E i K, które rozpuszczają się w tłuszczach.
- Stanowią najbardziej skoncentrowane źródło energii, wartość odżywcza tłuszczów wynosi aż 9 kcal w 1 g.
- Są źródłem kwasów tłuszczowych, w tym nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 i omega-6.
- Są źródłem cholesterolu i steroli.
- Są materiałem budulcowym dla komórek oraz umożliwiają wiele przemian metabolicznych.
- Korzystnie wpływają na stan skóry, włosów i paznokci
Zdrowe tłuszcze w diecie
Zdrowe tłuszcze dostarczają organizmowi niezbędnych składników odżywczych, korzystnie wpływają na zdrowie i zapobiegają występowaniu chorób serca. Do tego grona zaliczamy tłuszcze nienasycone, które w temperaturze pokojowej mają postać płynną. Tłuszcze nienasycone dzielimy na wielonienasycone i jednonienasycone.
- Tłuszcze wielonienasycone, które zawierają kwasy omega-3 i omega-6 w odpowiednich proporcjach. Produkty bogate w zdrowe tłuszcze wielonienasycone to tłuste ryby morskie typu łosoś, makrela czy sardynki.
- Tłuszcze jednonienasycone znajdują się w takich produktach jak: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, sezam, migdały, orzechy czy awokado.
Natomiast niezdrowymi tłuszczami są tłuszcze nasycone, które w temperaturze pokojowej mają postać stałą. Są to na przykład tłuszcze zwierzęce i masło. Ich spożywanie w nadmiarze może zwiększać ryzyko rozwoju chorób serca. Dużą szkodliwość dla zdrowia wykazują również tłuszcze trans, które znajdują się w sztucznie utwardzonych tłuszczach roślinnych.
Właściwości tłuszczów zwierzęcych
Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego są często nasycone i zawierają duże ilości cholesterolu. Znajdziesz je w takich produktach jak mięso, tłuste ryby, masło, jaja i sery. Tego rodzaju produkty mają doskonałe walory smakowe, ale ich nadmierne spożycie może zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, otyłości, insulinoodporności i stanu zapalnego.
Jeśli chcesz dostarczyć organizmowi niezbędnych tłuszczów, włącz do diety łososia. Ta tłusta ryba obfituje w nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, wysokiej jakości białko, witaminy, a także wapń, żelazo, magnez i cynk. W tym celu możesz przygotować sałatkę z pieczonym łososiem, ogórkiem i kiełkami.
Właściwości tłuszczów roślinnych
Tłuszcze pochodzenia roślinnego są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym przede wszystkim kwasów tłuszczowych z grupy Omega-6, które wzmacniają pracę serca i obniżają poziom cholesterolu całkowitego. Pochodzą z produktów roślinnych, takich jak orzechy, nasiona, awokado, olej rzepakowy i oliwa z oliwek. Regularne spożywanie tłuszczów roślinnych jest zalecane w profilaktyce wielu chorób. Chronią organizm przed zawałem serca, udarem czy powstawaniem zakrzepów, a jednocześnie stanowią źródło witamin A, E, K i witamin z grypy B.
Jak dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość tłuszczów roślinnych? W tym celu możesz przygotować sałatkę z awokado, Vegan Bowl z dodatkiem orzechów i awokado lub kolorowe wrapy skropione oliwą z oliwek.
Korzyści ze spożywania zdrowych tłuszczy
Właściwości zdrowych tłuszczy są bardzo rozbudowane. Włączając je do diety, możesz bardzo korzystnie wpłynąć na swoje zdrowie. Podstawowe zalety wynikające z regularnego spożywania zdrowych tłuszczy to:
- poprawa funkcjonowania mózgu,
- poprawa funkcjonowania układu krążenia,
- poprawa wyglądu skóry,
- wspieranie układu odpornościowego,
- lepsze wchłanianie niektórych witamin,
- dostarczanie organizmowi niezbędnej energii,
- ochrona przed utratą ciepła,
- zmniejszenie stężenia triglicerydów.
Warto pamiętać, że każdy rodzaj tłuszczu dostarcza nam niezbędnej energii. Spożycie tłuszczów nasyconych lub trans w umiarkowanych ilościach raczej nam nie zaszkodzi. Jednak na co dzień lepiej sięgać po źródła zdrowych tłuszczy, które nie tylko dostarczają energii i cennych składników, ale także korzystnie wpływają na funkcjonowanie całego organizmu.